تکنولوژی های نو
خوراک دام و طیور را بیشتر بشناسیم
مارس
با گسترش روز افزون جمعیت بشر، نیاز به تأمین غذا نیز بیشتر شده است و روش‌های سنتی کشاورزی و دامداری نمی‌توانند جوابگوی تأمین غذای بشر باشد. لذا پرورش طیور و حیوانات از حالت مزارع کوچک به دامداری‌های متراکم و صنعتی تبدیل شده است و تأمین مواد مغذی برای حیوانات، تبدیل به چالشی برای دامداران شده است؛ زیرا خوراک‌ها از نظر کیفیت فیزیکی و مواد مغذی تنوع بسیار زیادی دارند و دامداران باید خوراکی تهیه کنند که با حجم کم و تراکم زیاد مواد مغذی جوابگوی نیاز آنها باشد. پس برای تأمین احتیاجات غذایی حیوانات در مرحله اول نیاز به شناخت مواد مغذی مورد نیاز حیوان در وضعیت‌های مختلف نگهداری، تولید و … است و در مرحله بعد نیاز به شناخت مواد خوراکی و ترکیبات مغذی موجود در آنها خواهد بود.
اجزا اصلی خوراک دام و طیور
به منظور سهولت در عمل، مواد مغذی مورد نیاز حیوانات به طور کلی به شش گروه اصلی تقسیم بندی شده که شامل آب، خاکستر خام، پروتئین خام، چربی خام، الیاف خام و NEF می‌باشند. منشاء این گروه‌بندی به روش تجزیه تقریبی «ویند» بر می‌گردد که سالیان درازی است رایج شده و هنوز کاربرد دارد.
عوامل مؤثر بر ترکیبات مواد مغذی در نهاده‌های گیاهی خوراک دام و طیور
- تفاوت‌های مربوط به گونه، رقم و سویه گیاه: گیاهان علوفه‌ای که از منابع مهم تشکیل دهنده خوراک دام هستند از نظر ترکیبات و ارزش غذایی تفاوت‌های عمده‌ای دارند. مثلاً مقدار پروتئین در بقولات بیشتر از گندمیان است ولی میزان سیلیس و منگنز در آنها نسبت به گندمیان کمتر است.
- قسمت های مختلف گیاه مانند برگ، ساقه، طوقه، غده، میوه، دانه، پوشینه‌های دانه و میوه: برگ گیاهان علوفه‌ای نسبت به ساقه آنها دارای انرژی قابل هضم، پروتئین و سایر مواد مغذی بیشتری بوده و الیاف خام کمتری دارند. بنابراین ارزش غذایی برگ نسـبت به ساقه بیشتر است. میزان مواد معدنی به طور قابل ملاحظه‌ای بین اندام‌های گیاه متفاوت است. معمولاً میزان تغییر مواد معدنی در قسمت‌های رویشی گیاه بیشتر از میوه، دانه و غده است.
- مرحله برداشت گیاه از نظر رشد و بلوغ: در اکثر گیاهان علوفه‌ای بالغ، دیواره سلول‌های ساقه ضخیم شده و حاوی مقدار زیادتری لیگنین می‌شوند. در گیاهان خانواده گندمیان و بقولات انرژی قابل هضم و پروتئین با پیشرفت بلوغ گیاه کاهش می‌یابد.
- حاصلخیزی و خصوصیات خاک: خاک و کوددهی بـر روی کمیت و کیفیت علوفه و محصولات زراعی اثر به سزایی دارد. به عنوان مثال علف مرغ معمولاً کمتر از ۹ درصد پروتئین خام دارد، ولی می‌توان با دادن کود ازته این مقدار را به بالاتر از ۱۶درصد رساند. همچنین با استفاده بیشتر از کود ازته، پروتئین خام بعضی از گیاهان خانواده گندمیان در مرحله رویشی بـه حدود ۲۰ درصد نیز خواهد رسید.
جهت مشاهده و خرید انواع کود با کیفیت عالی و قیمت های تضمینی اینجا کلیک نمایید.
- اقلیم، شرایط آب وهوایی و فصل: قابلیت هضم علوفه گرمسیری کمتر از قابلیت هضم علوفه‌های مناطق معتدله است. علوفه گرمسیری دارای کربوهیدرات‌های محلول پایین و مقدار لیگنین و دیواره سلولی بالا هسـتند. خشکی در گیاهان علوفه‌ای گندمیان باعث کاهش پروتئین، فسفر و کاروتن و کاهـش رشد شـده و همچنین موجب زودرسی می‌شود.
- آلودگی با قارچ‌ها: در طی مراحل مختلف رشد و انبار کردن مواد اولیه خوراک دام، امکان دارد به دلایل مختلف ازجمله وجود رطوبت و گرما و صدمات فیزیکی این محصولات به قارچ‌ها آلوده شوند. بسیاری از قارچ‌ها پس از رشد بر روی گیاهان تولید ترکیبات ثانویه‌ای می‌کنند که مایکوتوکسین (Mycotoxin) نام دارند و برای همه گونه‌های حیوانات سمی می‌باشد. همچنین مایکوتوکسین‌ها سبب می‌شوند انرژی موجود در خوراک صرف مقابله با اثرات مخرب سموم شود و بخش قابل توجهی از انرژی و سایر مواد مغذی از دسترس حیوان خارج شود.
- شرایط نگهداری: هر ماده غذایی اگر در شرایط نامناسب از نظر دما، نور، رطوبت و غیره قرار گیرد، دچار تغییرات ساختاری و فساد می‌شود. در خوراک دام و طیور برخی مواد مثل چربی‌ها، پودر گوشت و پودر ماهی نسبت به فساد حساس‌تر هستند و باید شرایط مناسب نگهداری و تاریخ مصرف آنها رعایت شود.
- فرآوری خوراک دام و طیور: به منظور هضم وجذب بهتر مواد مغذی موجود در خوراک و همچنین سهولت در حمل و نقل خوراک دام‌ها لازم است که تغییراتی در شکل و اندازه مواد اولیه صورت گیرد که این تغییرات به روش‌های مختلف انجام می‌شود. به طور مثال معمولاً خوراک دام به دو شکل مش و پلت تولید می‌شود.
- نوع دام مصرف کننده: هر موجودی بر اساس جثه، خصوصیات ژنتیکی، سن، وضعیت تولید مثل و سلامتی، نیازهای متفاوتی دارد. در مورد دام‌ها نیز این احتیاجات غذایی در مراحل مختلف پرورش تفاوت زیادی دارد. مسلماً نیازهای غذایی بین گاوها در مرحله خشکی و شیرواری یا برای مرغ های تخمگذار در مراحل مختلف تولید فرق می‌کند و لازم است که احتیاجات غذایی دام‌ها دقیقاً برآورد و در جیره نویسی مدنظر قرار گیرد.
انواع افزودنی‌های خوراک دام و طیور
- آنزیم‌‌ها (کاتالیزورهای هضم مواد خوراکی)
- پروبیوتیک‌ها (میکروب‌‌های مفید)
- پری‌بیوتیک‌ها (الیگوساکاریدها) و سیمبیوتیک‌‌ها (مخلوطی از پرو و پری‌بیوتیک)
- اسیدی فایرها (اسیدی کننده‌ها)
- فیتوبیوتیک‌ها و طعم دهنده‌‌ها (داروهای گیاهی)
- ضدعفونی‌کننده‌‌ها (حذف ویروس ها و باکتری های مضر)
- توکسین بایندرها (جذب و خنثی مایکوتوکسین‌ها)
- آنتی اکسیدان‌‌ها
- ویتامین‌ها
- مواد معدنی
- اسیدهای آمینه
- کوکسیدیواستات ها(جلوگیری از کوکسیدیوز)
- رنگدانه‌‌ها (کاروتنوئیدها)
- پلت چسبان‌ها( استحکام پلت)
- امولسی فایرها
برای مشاهده و خرید انواع خوراک دام اینجا کلیک نمایید.
افزودنی‌های حاوی مواد معدنی
تمامی موجودات زنده برای رشد و تولید مثل به سطوح مشخصی از مواد معدنی نیاز دارند. تاکنون ضرورت ۲۹ ماده معدنی برای خوراک دام و طیور اثبات شده است. فسفر، منیزیم، مس، روی، کلر، کلسـیم ، پتاسیم و سـدیم از مهم ترین مواد معدنی هستند. برخی از مواد معدنی در خوراک‌های طبیعی به اندازه کافی وجود ندارند و باید به صورت مکمل‌های صنعتی به خوراک دام‌ها اضافه شوند.
پودر استخوان: از پختن در شرایط تحت فشار سپس خشکاندن و آسیاب کردن استخوان‌ها به دست مى‌‌آید و بیشتر به عنوان مکمل کلسیم و فسفر استفاده مى‌شود.
پودر صدف: پودر صدف یکى از فراورده‌هاى حاصل از موجودات دریایى و منبع بسیار خوب کلسیم است. پودر صدف براى جوجه‌هاى گوشتى و طیور تخم گذار بسیار مفید است.
سنگ آهک: سنگ آهک دارای ۳۵ تا ۳۸ درصد کلسیم است. میزان فلوئور آن باید کم باشد. سنگ آهک را به صورت پودر در می‌آورند و به خوراک جوجه‌ها و طیور تخم گذار اضافه می‌کنند.
نمک: نمک منبع تأمین سدیم و کلر است. وجود کمی نمک در جیره ضروری است ولی مقدار نمک در جیرە مرغ نباید از 0.25 درصد بیشتر باشد. در صورت استفاده از پودر ماهی که حاوی مقدار زیادی نمک باشد، افزودن نمک طعام به جیره مرغ ضرورت ندارد.
جوش شیرین (بی کربنات سدیم): در جیره‌های مرغ برای حفظ تعادل آنیون و کاتیون و به منظور تأمین سدیم می‌توان از بی کربنات سدیم استفاده کرد. مقدار سدیم آن ۲۷ درصد است. همچنین در جیره گاوهای شیری به عنوان بافر استفاده می شود.
اکسید منیزیم: این محصول از فرآوری و خالص سازی کربنات منیزیم معدنی به دست می‌آید و افزودن آن به جیره مرغ تخمگذار باعث بهبود کیفیت پوسته تخم مرغ می‌شود همچنین استفاده از آن در جیره گاوهای شیری تأثیر زیادی در حفظ PH مناسب شکمبه دارد و سبب بهبود شرایط رشد و تکثیر میکروارگانیسم های مفید دستگاه گوارش و افزایش پروتئین میکروبی می‌شود.
برای مشاهده و خرید انواع خوراک طیور اینجا کلیک کنید.
تعیین ارزش غذایی نهاده‌های مورد استفاده
به طورکلی برای تعیین میـزان مواد مغذی، بازده تولیدی و عوامل محدود کننده هر ماده خوراکی از سه روش استفاده می‌شود که عبارتند از :
۱- روش‌های تجزیه شیمیایی که عمدتاً از ابزار آزمایشگاهی و مواد شیمیایی استفاده می‌شود.
۲- روش‌های بیولوژیکی که در آن از حیوانات اسـتفاده شده و ماده خوراکی بـر روی حیوان آزمایش می‌شود.
۳- روش‌های میکروبیولوژیکی که در آن از میکروارگانیزم‌ها استفاده شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان می‌توانید با متخصصان ما در سناپالیز تماس حاصل فرمایید. شماره تماس : 33372034-041
