تولید محصولات کشاورزی همیشه یکی از موضوعات مهم بوده است، به این علت که این محصولات به طور مداوم در معرض شرایط نامساعد جوی قرار دارند. شرایط جوی و آب و هوایی نقش مهمی در تعیین سرعت تولید و کیفیت محصولات کشاورزی دارد. یکی از راه حل هایی که میتوان این وضعیت را کنترل کرد، کشت محصولات گلخانهای است. کشاورزی گلخانهای یکی از تغییرات اساسی برای کشاورزی در یک محیط کنترل شده است.
کشت گلخانه ای یعنی چه؟
کشت گلخانهای یعنی کشت محصولات کشاورزی در داخل سازه هایی که تحت پوشش یک ماده شفاف یا نیمه شفاف قرار دارند. انواع مختلف گلخانهها بر اساس شکل، ابزار، مواد و ساخت و ساز بهگونهای طراحیشدهاند تا نیازهای خاصی را برآورده سازند. بسته به مشخصات فنی گلخانه، عوامل اصلی کنترلشده شامل دما، میزان نور و سایه، آبیاری، کاربرد کود و رطوبت جوی میباشد. از گلخانهها میتوان برای غلبه بر کاستی در کیفیت رو به رشد یک قطعه زمین مانند یکفصل رشد کوتاه یا میزان نور استفاده کرد و از این طریق میتوان تولید محصولات را در محیطهای حاشیهای و مکانهایی که شرایط رشد محصولات خاص را ندارند، بهبود بخشید. همانطور که گفته شد هدف اصلی گلخانه ها فراهم آوردن شرایط مناسب رشد و محافظت از محصولات در برابر آب و هوای نامساعد و آفات مختلف است. امروزه صنعت گلخانهای از مدرنترین فنآوریها استفاده میکند تا افزایش تولید در واحد سطح زیر کشت را بهبود بخشد. هم چنین میتوان به این نکته اشاره کرد که کشت بدون خاک یا هیدروپونیک ازجمله روشهایی است که در سالهای اخیر طرفداران بسیاری پیداکرده است.
امروزه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی گلخانهای به یکی از سودآورترین کسب وکارها تبدیلشده است که برای نتیجه ی بهتر در این زمینه بهتر است همیشه اطلاعات مربوط به کسب وکار خود را بهروز کنید. برای افزایش درآمد، باید به سمت محصولات پرسود بروید. پرسودترین محصولات گلخانهای آنهایی هستند که بازار فروش خیلی خوبی داشته باشند. بهعلاوه در نظر داشته باشید با اینکه کیفیت و ظاهر محصول بسیار مهم است، اما به تنهایی نمیتواند درآمد فروش محصول گلخانه ای شما را چند برابر کند. در کنار آن اقدامات دیگر وجود دارد که انجام دادن آنها میتواند حتی درآمد شما را چند برابر کند. این کارها بیشتر مربوط به بازاریابی محصول شما است تا نحوه کشت و پرورش محصولات کشت شده شما در گلخانه. حتی برای کسانی که به روش سنتی کشاورزی میکنند.
محصولات قابلکشت در گلخانه
اولین سؤالی که برای همه کشاورزان و کارآفرینان درزمینه کشاورزی به وجود میآید این است که چه محصولی بکاریم که بیشترین بازده و سوددهی را داشته باشد؟
بنابراین انتخاب نوع محصول مورد کاشت بدون شک نقش مهمی در سودآوری گلخانه خواهد داشت. باید توجه شود که عوامل مهمی که نوع کشت محصول را تعیین میکند اقتصاد و بازار فروش محصول میباشد. محصولات سبزی و صیفیجات نظیر خیار، گوجهفرنگی، فلفل، توتفرنگی، طالبی، بادمجان و سبزیجات برگی (گشنیز، ریحان، شاهی و اسفناج) و از دسته محصولات دیگر شامل گل و گیاهان زینتی شاخه بریده (رز، گلایول و داودی) و گلهای آپارتمانی و همچنین گیاهان دارویی میباشد. محصولات گلخانهای مانند قارچ دکمهای و صدفی از دیگر محصولات میباشند. زعفران محصولی که بهتازگی پرورش آن در گلخانهها رواج یافته است مثالی دیگر از انواع محصولات قابلکشت در گلخانهها میباشد.
به منظور داشتن حداکثر سودآوری بهتر است محصولاتی را بکارید که در سال چند بار امکان برداشت محصول از آنها وجود داشته باشد. در ادامه چند مورد از محصولاتی که پیشنهاد میشود در گلخانه کشت شود را معرفی و بررسی میکنیم.
کشت ترکیبی خیار و گوجه فرنگی
اولین و بهترین گزینه برای کاشت محصولات گلخانهای خیار و گوجه است. به این علت که این محصولات در چهار فصل سال خریدار دارد و هم در بسیاری از غذا ها و سالادها کاربرد دارد و از این مهمتر اینکه چند بار در سال محصول می دهد.
مثلا با کاشتن یکبار بذر خیار یا گوجه دو الی سه بار می توان از آنها محصول برداشت کرد. معمولا در هر هکتار حدود 600 تن خیار یا گوجه می توان در سال برداشت نمود و میزان آفات و بیماری ها نیز به صفر خواهد رسید.
کشت فلفل دلمه ای
فلفل دلمه ای نیز یکی از پرمصرف ترین سبزی ها و از پر فروش ترین محصولات گلخانه ای می باشد که در اکثر خانه ها و رستوران ها مورد استفاده قرار می گیرد . فلفل دلمه معمولا در سه رنگ سبز، قرمز و زرد و نارنجی می روید و برای کاشت فلفل دلمه اکثرا از نشاء آن استفاده می کنند؛ چون بذر این سبزی شش هفته پس از کاشت جوانه می دهد. معمولا بذر آن را در فروردین ماه می کارند و در اواسط تابستان یعنی مرداد ماه برداشت محصول آغاز می شود. به دلیل گلخانه ای بودن این سبزی امکان کاشت آن در اوایل تابستان و برداشت آن در اواسط پاییز امکان پذیر نیز می باشد. معمولا در هر هکتار 460 تن فلفل می توان در سال برداشت نمود و میزان آلودگی و بیماری ها نیز به صفر خواهید رسید.
کشت انواع سبزی خوردنی
شاید بتوان گفت که ساده ترین و پر بازده ترین روش کاشت انواع سبزی های خوردنی در گلخانه باشد، زیرا هم دوره بازدهی کوتاهی دارند و هم رسیدگی به آنها آسانتر است. شما می توانید بذر های مختلفی از انواع سبزیجات را خریداری کنید و در اوایل فصل بهار در زمین گلخانه ای خودتان بکارید و تا اواخر پاییز همچنان سبزی تازه برای خوردن یا فروش داشته باشید. این سبزی ها می توانند ریحان، گشنیز، شوید، خرفه، جعفری، اسفناج، شنبلیله، شاهی و… باشند.
کشت اسفناج
یکی از برگهای سبزی که در محیط گلخانه هم رشد میکند. بسته به شرایط محیطی، اسفناج تمایل به رشد سریع دارد. وقتی که به صورت محلی کشت شده و فروخته میشود، به دلیل طراوت و طعم و مزه آن ارزش بسیاری دارد.
کشت توت فرنگی
توت فرنگی نیز همانند زعفران به دو روش هیدروپونیک (آب کشت) و هوا کشت یعنی ریشه شناور در آب یا ریشه در خاک پرورش داده می شود. معمولا برای کاشت توت فرنگی به دو روش عمل می کنند. روش اول کاشت نشاء و روش دوم کاشت بذر توت فرنگی می باشد.
معمولا قیمت نشاء ها بالاتر از بذر ها هستند ولی شما با کاشت نشاء در زمان و مصرف آب صرفه جویی زیادی خواهید کرد. معمولا بوته یا بذر توت ها را در اواخر پاییز یا اوایل بهار می کارند و تابستان سال بعد میوه خواهند داد و بوته ها تا چند سال می توانند میوه دهند.
پرورش گل های زینتی
پرورش گلخانهای گل و فروش آنها نیز می تواند بسیار پر بازده باشد. افراد عادی، اداره ها، شرکت ها، رستوران ها، تالار ها، گل فروشی ها، مغازه ها و… از مشتریان پروپا قرص گل های زینتی هستند. بذر گل ها را در بهار بکارید و تا چندین سال از ساقه آنها شاخه گل برداشت کنید.
با رعایت شرایط محیطی مانند دمای معتدل بین 22 الی 26 درجه، مرطوب بودن گلخانه و… می توانید به صورت چهار فصل گل عرضه کنید. کافیست در بازار شناخته شوید، کار تمام است! برای داشتن درآمد ماهیانه 2 الی 3 میلیون یک گلخانه 500 متری هم کفایت می کند.
کشت خربزه، هندوانه یا طالبی
یکی دیگر از محصولات گلخانه ای پر سود و خوشمزه ای که می توانید در گلخانه پرورش دهید هندوانه، خربزه یا طالبی می باشد. این سه میوه که جزء صیفی جات هم به حساب می آیند، در حالت طبیعی بذرشان در اوایل اردیبهشت کاشته می شود و در اواسط تابستان یعنی مرداد ماه قابل برداشت هستند.
باید دقت کنید که این محصولات در فصل تابستان به اندازه کافی در بازار وجود دارد و برای داشتن حداکثر سود آوری بذر آنها را در اوایل پاییز در زمین گلخانه بکارید تا در فصل زمستان هندوانه، خربزه یا طالبی تازه با قیمتی بالاتر به بازار عرضه کنید.
رشد روزافزون جمعیت و نیاز جامعه به مواد غذایی، محدودیت منابع طبیعی و اراضی کشاورزی، کاهش میزان آبهای زیرزمینی و وجود بازارهای بزرگ مصرف را میتوان از علل اصلی توسعه کشت محصولات گلخانهای دانست.