گیاه فیسالیس یک گونه بومی از جنگل های استوایی در آمازون است. البته گونه های دیگر از آن را می توان در جنگل های استوایی آفریقا و حتی آسیا نیز پیدا کرد اما آن فیسالیسی که امروزه بسیار محبوب شده است و پرورش آن به وفور در سطح کشور های اروپایی و آسیایی با اهداف تجاری صورت می گیرد، همان گیاه بومی در دل جنگل های آمازون می باشد.
فیسالیس و خصوصیات فیزیکی آن
فیسالیس (Physalis) در کیسه های کاغذی شکل پوشیده می شود که این کیسه میوه را از آفات حفظ می کند. میوه فیسالیس در بافت، شبیه گوجه فرنگی است و عطر و طعم آن مخلوطی از آناناس و میوه های ترش مثل توت فرنگی می باشد. فیسالیس را می توان به صورت خام استفاده کرد و همچنین می توان آن را در دسر و مربا و ژله هم به کار برد. هم چنین می توان مانند انجیر، زردآلو و انگور خشک کرد. پرورش یک گیاه خاص و غیربومی و در عین حال جذاب و زیبا، خصوصاً اگر همراه با میوه هایی نوآور باشد، جدا از جنبه های تفریحی ای که دارد، می تواند جنبه های اقتصادی مطلوبی نیز داشته باشد. گیاه فیسالیس یکی از همین گیاهان جذاب است که پرورش آن در سطح باغات کشور می تواند جنبه های اقتصادی قابل توجهی را به همراه آورد.
فیسالیس، بوته ای است که تا یک متر میتواند ارتفاع داشته باشد. آن چیزی که این گیاه را در نزد مردمان این روز های جهان جذاب کرده است، میوه فیسالیس است. تقریبا تمام اهداف از پرورش فیسالیس نیز در رسیدن به میوه آن خلاصه شده است. میوه فیسالیس یک میوه کوچک، نارنجی رنگ و بسیار خوش طعم است. ظاهر جذاب در کنار طعم خاص میوه فیسالیس است که این میوه را تا این اندازه محبوب کرده است. جالب است بدانید که هر بوته این گیاه در صورت نگهداری اصولی می تواند تا ۵ کیلوگرم از میوه فیسالیس را در خود داشته باشد. البته اندازه کوچک بوته آن نیز اجازه کشت آن در گلدان را نیز میدهد.
خواص درمانی فیسالیس
این میوه هم خواص درمانی بسیار بالایی دارد و هم بسیار خوشمزه است. دارای ترکیبات آنتیاکسیدانی بوده که میتواند در درمان و پیشگیری از انواع سرطانها از آن استفاده نمود. از دم کرده گیاه این بذر برای درمان آسم و تسکین دردهای ناشی از آن استفاده میشود. این دم کرده خاصیت ضدعفونی کنندگی و ضد التهابی نیز دارا میباشد. با وجود اسیدهای چرب غیراشباع در ترکیبات این میوه از آن برای کاهش کلسترول خون نیز استفاده مینمایند. ترکیبات این میوه همچنین جاذب بزرگ قند هستند. از این رو خوردن این میوه باعث کاهش قند خون در افراد شده و برای درمان دیابت نیز میتوان از آن استفاده کرد. ترکیبان فنلی و پلی فنولهای آن نیز خاصیت سم زدایی داشته و برای بهبود عملکرد کبد و پاکسازی سموم بدن مورد بهرهبرداری قرار میگیرد.
انواع رنگ های فیسالیس
فیسالیس نارنجی
این گونه به آسانی از پوسته کاغذی نارنجی پررنگ متمایل به قرمز بزرگش که شبیه فانوسهایی هستند به راحتی قابل تشخیص است. این گونه فیسالیس در مناطقی از جنوب اروپا و شمال شرق و جنوب آسیا به طور طبیعی رشد میکند.
این گیاه چند ساله بوده و ارتفاع ساقه آن بین 60-40 سانتیمتر است. گلها در آن به رنگ سفید بوده که در زمان بلوغ میوه نارنجی پررنگ متمایل به قرمزی را تشکیل میدهند.
فیسالیس زرد
بذر فیسالیس زرد از جمله بذر گیاهان میوه داری می باشد که کاشت آنها به سادگی امکان پذیر بوده و شما عزیزان می توانید با صرف انرژی و هزینه محدود در خانه به پرورش این گیاه مفید بپردازید. فیسالیس زرد یکی از گونه های خوراکی فیسالیس ها است که مزه آن مخلوطی از آناناس، کیوی و میوه های ترش مثل توت فرنگی می باشد و از این جهت میوه ای منحصر به فرد محسوب می شود. این میوه شباهت زیادی به گوجه گیلاسی داشته و همانند گوجه فرنگی پر از دانه های ریز است.
تکثیر گیاه
تکثیر گیاهان هزاران سال است که انجام میشود. روشهای تکثیر فیسالیس عبارتاند از تولیدمثل جنسی از طریق بذرها و تولیدمثل غیرجنسی با استفاده از پیوند و کشت بافت است. تکثیر گیاه از طریق بذر میتواند به دو روش طبیعی (تولیدمثل گیاهان در محیط بومی آن) و مصنوعی (درنتیجه مداخله ناشی از انسان) تقسیم شود. ازنظر تجاری، پرکاربردترین روش برای انتشار فیسالیس تکثیر جنسی است. جوانهزنی بذور به خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، قرارگیری بذر در محیط مناسب و تأمین احتیاجات آن در هنگام جوانهزنی بستگی دارد. برای موفقیت در جوانهزنی بذر باید رطوبت، دما، نور و اکسیژن را در نظر گرفت که در کنار هم فاکتورهای اساسی برای داشتن یک روند طبیعی هستند. در صورت عدم وجود هر یک از این عوامل، جوانهزنی بذر اتفاق نخواهد افتاد که در ادامه این عوامل را باهم بررسی میکنیم.
خاک
گیاه فیسالیس در خاک های شنی که غنی هستند به خوبی رشد می کند. اگر خاک خیلی غنی باشد باعث تشویق تولید زیاد برگ و کاهش باردهی و محصول می شود.
دادن کود متوسط، باعث رشد رویشی بیش از حد و کاهش گل دهی می شود. هرچه مقدار کود دهی کمتر باشد میزان محصول بیشتر است.
جهت دریافت مشاوره رایگان و خرید کلیک نماییدنور و دما
با اینکه فیسالیس جزء گیاهان بی تفاوت نسبت به طول روز می باشد، اما حداقل باید 6 الی 8 ساعت در معرض نور فیلتر شده خورشید قرار بگیرد.
آبیاری
میزان آبیاری مورد نیاز برای این گیاه در طول فصل رشد بسیار بالا می باشد و باید روزانه حداقل یکبار آبیاری شود. این گیاه به آبیاری مداوم نیاز دارد تا بتواند محصول خوبی بدهد. اگر خاک مشکل زهکشی دارد گیاه باید در شیب ملایم کاشته شود. زمانی که میوه ها به بلوغ رسیدند آبیاری را باید قطع کرد. گیاه فیسالیس در طول خشکسالی خفته می شود.
زمان کاشت
با توجه به این که فیسالیس ها بومی مناطق گرمسیری می باشند، بهترین زمان کاشت آنها در فصل بهار (اواسط اسفند ماه تا اواخر ماه فروردین) است.
کود دهی و تغذیه گیاهان
کود دهی یک عملیات کشاورزی است که شامل تهیه کود و دادن کود به خاک بهمنظور بازیابی یا حفظ باروری آن، تأمین کمبود مواد مغذی و تأثیرگذاری در توسعه محصول میباشد. مهمترین مواد غذایی موردنیاز در فیسالیس ازت، پتاسیم، کلسیم و بور هستند. نیتروژن مهمترین عنصر ماکرو محسوب میشود که مسئولیت آن رشد رویشی و طولی شاخهها است.
پتاسیم وظیفه گلدهی و تثبیت میوهها را بر عهده دارد و باید قبل از گلدهی بهکاربرده شود. کلسیم در تشکیل بافتها و کالیکس بسیار مهم است. بور عنصر ریزمغذی موردنیاز گیاهان است و کمبود آن باعث کاهش محتوای مواد جامد محلول در میوه میشود.
کشت هیدروپونیک فیسالیس
در کشت بدون خاک، ریشه گیاه و گل در موادی از جمله «پرلیت» قرار می گیرد و محلول غذایی تهیه شده توسط فرد متخصص به این بستر رسانده و تغذیه گیاه از این طریق اتفاق می افتد. از مزایای کشت هیدروپونیک می توان به تولید محصول در اراضی و مکان های غیرقابل کشت، کاهش آفات و بیماری ها، تولید محصول سالم، افزایش کیفیت محصول به میزان چند برابر و تولید خارج از فصل محصول اشاره کرد. هزینه اولیه احداث گلخانه هیدروپونیک کمی بالا است، اما با توجه به میزان بازدهی بیشتر و ضایعات کمتر محصول، در بلند مدت بسیار به صرفه تر از گلخانههای معمولی خواهد بود.
بذر گیری از فیسالیس
برای استخراج بذر، ابتدا میوهها را با سرعت کم له میکنند و در طی ۴۸ ساعت در یک ظرف شیشهای میگذارند تا میوه تخمیر شود و پس از آن، بذرها در آب شسته میشوند و در سایه روی کاغذ جاذب خشک میشوند. پس از برداشت بذرها، مهم است که آنها را حداقل دو هفته در حالت استراحت بگذارید؛ زیرا اگر بذرها بلافاصله کشت شوند، برای جوانهزنی به زمان بیشتری نیاز دارند.
پس از استخراج، بذرها را میتوان تا دو سال در دمای اتاق ذخیره کرد. بذرها را دربستههای نفوذپذیر (بستههای کاغذی) ذخیره کنید. همچنین میتوان بذرها را در پاکتهای نیمه نفوذپذیر (کیسههای پلاستیکی)، به شرطی که در دمای ۵ تا ۱۰ درجه سانتیگراد نگهداری شوند بستهبندی کرد و یا حتی در ظروف شیشهای آببندیشده، مستقل از دما نگهداری کرد. بااینحال، بذور ذخیرهشده باید کاملاً خشک شوند، زیرا رطوبت بر سرعت جوانهزنی تأثیر منفی میگذارد.
روش کاشت غیرمستقیم بذر فیسالیس
روش کاشت غیرمستقیم این بذر تقریباً مشابه با روش مستقیم است. با این تفاوت که باید بذرها را در گلدانهای مناسب کشت بذر میوه بکارید. گلدانهای تهیه شده باید از کف مقداری سوراخ شده و یک لایه نازک سنگریزه در کف آنها بریزید. این کار باعث فراهم شدن شرایط زهکشی مناسب آن میشود.