تکنولوژی های نو
کرم درخت سیب
سپتامبر
کرم سیب (تخمخوار سیب) با نام علمی cydia pomonela از جمله آفت‌های بسیار رایج است که علاوه بر سیب، گلابی، گردو و به را نیز درگیر می‌کند. این آفت هر ساله زیان هنگفتی به بخش کشاورزی وارد می‌کند. خسارت وارده به وسیله این آفت مربوط به لاروهای آن بوده که از گوشت و دانه‌های میوه تغذیه می‌کنند و علیرغم تلاش‌های بسیار برای کنترل این آفت، همچنان کرم سیب در باغات به عنوان آفت کلیدی شناخته میشود.
کرم سیب و روش مقابله با آن
در حال حاضر برای کنترل آفت‌ها روش‌های شیمیایی مرسو‌‌م‌تر بوده و هنوز روش‌های غیرشیمیایی از جایگاه واقعی خود برخوردار نیستند. لارو کرم سیب زمستان را در پناهگاه خود در داخل پیله‌های سفید رنگ ضخیم و زیر پوست تنه درختان و زیر کلوخه‌ها می‌گذراند و همزمان با شکوفه کردن درختان سیب در اوایل بهار، لاروها تبدیل به شفیره می‌شوند و حشرات بالغ ظاهر می‌شوند. حشره کامل، شب پره خاکستری متمایل به قهوه‌ای است که با بال‌های باز حدود ۱۹ میلیمتر عرض دارد و با داشتن لکه قهوه‌ای تیره با جلای فلزی در انتهای بال‌های جلویی از حشرات نظیر مشخص میشود.
این حشرات بالغ با تغذیه از شهد گل‌ها شروع به تخمگذاری روی کاسبرگ، گلبرگ، نهنج و حتی سرشاخه هایی معمولاً انفرادی می‌کنند. لاروهای جوان پس از مختصر تغذیه داخل میوه‌ها جوان می‌شوند و از گوشت میوه تغذیه می‌نمایند. لاروهای کامل پس از تغذیه، میوه را ترک نموده و به پناهگاه خود رفته و شروع به تنیدن پیله می‌نمایند. حشرات نسل دوم در تابستان ظاهر می‌شوند. تعداد نسل کرم سیب به دو عامل درجه حرارت و طول روشنایی روز بستگی دارد. معمولا لاروهای نسل اول از دم میوه و لاروهای نسل دوم از هرجای دیگر وارد می‌شوند.
این آفت، آفت کلیدی و در حقیقت وضعیت آن، محور کنترل آفات سیب است. بنابراین معمولاً سعی میشود کنترل دیگر آفات را نیز با تغییر در زمان مبارزه شیمیایی با این آفت هماهنگ کنیم، به نحوی که ضمن کنترل کرم سیب خسارت دیگر آفات نیز حدالمقدور به حد قابل قبول تقلیل یابد. این آفت همچون دیگر آفات دشمنان طبیعی و عوامل کنترل کننده زیادی دارد. ولی متأسفانه دستکاری‌های بی‌رویه‌ای که در باغات سیب از ده‌ها سال پیش شروع شده است، بسیاری از عوامل را قلع و قمع کرده و به اصطلاح تعادل زیست محیطی را برهم زده است. بنابراین در حال حاضر تنها راه کنترل این آفت مبارزه شیمیایی است. اولین آزمایش سم انجام شده علیه آفت، استفاده از ترکیبات شیمیایی را به فاصله دو هفته از یکدیگر از زمان فندقی شدن میوه‌ها تا زمان برداشت محصول، یعنی حدود هشت نوبت سمپاشی را توصیه کرده است. از اوایل دهه پنجاه و با آمدن تله‌های فرمونی جنسی، دفعات این سمپاشی‌ها معقولانه‌تر و هماهنگ با تعداد نسل‌های آفت انجام شد، ولی متأسفانه به دلایل مطرح شده در ذیل اتکا به داده‌های این تله‌ها در بعضی مواقع نیز راهگشا نمی‌باشد. مثلاً در مواقعی که همزمان با ظهور پروانه‌های نسل اول آفت با سرمای بهاره مواجه می‌شویم (سیاه بهار) متأسفانه اکثر افراد تحصیل کرده نیز اشتباه می‌کنند، زیرا با بروز سرما میانگین حرارتی محیط به کمتر از صفر سقوط کرده و در حقیقت به علت عدم تحرک حشره، شکار تله‌ها بسیار کم شده یا صفر میشود و ایشان با تصور اینکه نسل اول به پایان رسیده است، مقدمات مبارزه را فراهم می‌کنند. در حالیکه بلافاصله بعد از برطرف شدن مانع طبیعی مذکور، بقیه جمعیت با تراکم بسیار بالایی ظاهر شده و خسارت خود را وارد خواهد کرد. به همین دلیل علاوه بر داده‌های تله‌های فرمونی استفاده از درجه حرارت مؤثر به عنوان مکمل روش فوق استفاده میشود. بنابراین اساس زمان مبارزه وقتی است که این میزان بین 230 تا 285 درجه سانتیگراد تغییر می‌کند. بر این اساس هرچه تراکم آفت بیشتر باشد، زمان سمپاشی به حداقل این تعداد نزدیکتر میشود. همچنین اندازه‌گیری میانگین قطر میوه‌ها نیز می‌تواند در این راه به تعیین زمان دقیق‌تر مبارزه کمک کند.
به منظور کنترل شیمیایی این آفت می‌توان از ترکیبات فسفره نفوذی و دیگر ترکیبات توصیه شده استفاده کرد. این قبیل ترکیبات شامل تنظیم کنندگان رشد حشرات، ترکیبات بر اساس نئونیکوتین‌ها و … می‌باشند. بدیهی است که با توجه به مکانیسم عمل متفاوت هر کدام از این گروه ترکیبات، زمان استفاده آنها تغییر می‌یابد.
از جمله سموم پرکاربرد و مؤثر برای مبارزه با کرم سیب می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
↵ دیازینون (EC60%) به نسبت 1 در هزار
↵دیازینون (WP40%) به نسبت 1/5 در هزار
↵ فوزالن (زولون) (EC35%) به نسبت 1/5 در هزار
↵ آزینفوس متیل (WP20%) به نسبت 2 در هزار
↵ آزینفوس متیل (گوزاتیون ام) (EC20%) به نسبت 2 در هزار
↵ اتریمفوس (اکامت) (EC50%) به نسبت 1 در هزار
روش اخلال در جفتگیری
لازم به توضیح است خوشبختانه در سال‌های اخیر از فرمون‌های جنسی آفات از جمله کرم سیب نیز به طور مستقیم جهت کنترل آنها استفاده شده است. از جمله این روش‌ها اخلال در جفتگیری (Mating disruption) و جلب کردن و کشتن (Attract & kill) است.
در روش اخلال در جفتگیری، با اشباع‌سازی محیط از فرمون جنسی، امکان جفت‌یابی حشرات نر از بین رفته و در نتیجه جفتگیری صورت نمی‌گیرد. در روش دوم، از نوعی ژل که از ترکیب فرمون جنسی و یک حشره‌کش با دوام ساخته میشود، حشرات نر را جلب و در اثر تماس با ترکیب سمی، آنها را می‌کشد. کارایی این روش‌ها به صورت آزمایشی در کشور به اثبات رسیده است. اما لازم است کارهای تحقیقاتی تکمیلی جهت بررسی دوام آنها و کالیبره نمودنشان از نظر تعداد در واحد سطح در مناطق مختلف به انجام برسد.
سلام ، دوست کارشناسی ادعا دارد که من فقط یک نوبت سمپاشی اولیه را انجام داده سپس برای مراحل بعدی از سیلیکات پتاسیم استفاده میکنم . ایشان میگفتند که سیلیکات پتاسیم با ایجاد لایه ای شیشه ای بر روی میوه مانع ورود لارو آفت به میوه میشود . آیا محقق دیگری هست که چنین ادعایی مطرح کرده باشد ؟
سلام. وقتتون بخیر باشه.
سمپاشی رو اگه افت داره، دو الی سه نوبت انجام بدید و بعد یک الی دو نوبت سیلیکات بزنید. سیلیکات بافت رو ضخیم میکنه که ورود لارو حشره به داخل میوه یا تغذیه از برگ به سختی انجام بشه. لایه شیشه ای ایجاد نمیکنه.
سیلیکات پتاسیم جلوی تابش شدید افتاب رو میگیره و از سوختگی جلوگیری میکنه و باعث میشه خال روی سیب کمتر و سیب شفافتر بشه ولی ربطی ب لارو سیب نداره و کنترلی هم نمیکنه!
ممنون از نظر شما دوست عزیز (:
برای آفات بایستی از سم استفاده کنن