بذر وسیله تکثیر و تولیدمثل گیاه است که از قسمتهای پوسته، بافت مواد ذخیره غذایی و جنین تشکیل یافته و در یک پوشش خارجی محصور شده قرار دارد. رشد بذر با قرار دادن آن در درون خاک مرطوب و جوانه زنی شروع و با ظهور گیاه جوان از خاک و خود کفا شدن به پایان میرسد. از مهمترین عوامل محیطی تنظیم کننده مراحل جوانه زدن بذر، درجه حرارت است. بطوریکه حرارت مناسب جوانه زدن بسیاری از گیاهان بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد است. هرچه حرارت خاک از حرارت مناسب جوانه زدن دور باشد، درصد سبز و قدرت رشد گیاهچه پایینتر خواهد بود. جوانه زدن به علت اینکه با متابولیسم مواد ذخیرهای آغاز میگردد، پس به اکسیژن نیاز دارد؛ به همین علت بذرهایی که در عمق زیاد و یا در خاکهای اشباع از آب کاشته میشوند ممکن است به علت عدم دریافت اکسیژن کافی جوانه نزنند.
یکی از رکنهای اصلی در کار کشاورزی انتخاب بذر مناسب است که باعث تولید یا افزایش گیاه مورد نظر میشود. پس این مسئله باید به صورت تخصصی مورد بررسی قرار بگیرد؛ زیرا هزینهای که یک کشاورز در طول عملیات کاشت، داشت و برداشت اعم از هزینهی کارگر، آب، اتصالات کشاورزی و آبیاری، کود، سم و … میکند چندین برابر بیشتر از هزینهی دانه و بذر است. در نتیجه عدم دقت در تهیه و خرید بذر خوب و با کیفیت منجر به نابودی و یا غیر قابل استفاده شدن تمام محصولات و ادوات میگردد.
برای مشاهده انواع بذر با کیفیت بالا و قیمت های تضمینی اینجا کلیک نمایید.
بذر خوب چه بذریست؟
بذر خوب به بذری گفته میشود که توانایی جوانه زدن، روئیدن و صلاحیت کشت و کار را داشته باشد.
برای اینکه بتوانیم بگوییم یک بذر قادر است محصول خوب و با ارزشی تولید نماید باید ویژگیهای زیر را دارا باشد:
اولین نشانه میتوانیم به جرم هزار دانه در مجموعه بذر توجه کنیم. یکی از معیارهای انتخاب بذر درشتی آن میباشد. کشاورزان به تعداد تقریبی هزار عدد بذر درشت را انتخاب میکنند و آنها را با ترازو خاص وزنگیری کرده و سپس مقدار آن را با مقدار کل بذرها درصدگیری میکنند. هر چه قدر درصد به وزن کل محصول نزدیک باشه کیفیت بذر مرغوب میباشد. میتوانیم بگوییم بذرها هر چقدر درشت باشند کیفیت آن بهتر خواهد بود. از نشانهی دیگر میتوانیم بگوییم که بذر باید کاملاً رسیده و رنگ و بویی که قبلاً در مورد آن بذر چشیدهایم بدهد و گرنه احتمال اینکه با مواد دیگری آمیخته شده و رشد گیاه را تحت تأثیر قرار بدهد وجود دارد. همچنین باید به این نکته توجه کنیم که اکثر بذرهای گیاهان یک رنگ هستند و شاید نتوان گیاهی را پیدا کرد که بذرهایش از چند رنگ مختلف باشند و اگر هم وجود داشته باشند احتمال دستکاری آن توسط انسان وجود دارد و یا اینکه اصلا بذر نرسیده! یک نشانهی دیگر میتوانیم به سن بذر اشاره کنیم. هر چقدر بذری که انتخاب میکنیم تازه باشد احتمال رویش آن بذر افزایش مییابد. لازم به ذکر است زمان نگهداری بذرها متفاوت است، ولی اگر از آنها در شرایط خوبی نگهداری شود میتوان به مدت یک الی ده سال از آن نگهداری و سپس استفاده کرد.
عوامل مؤثر دیگر در شناسایی بذر خوب را میتوان با آزمایشها تعیین کرد. از جمله این عوامل میتوان به قوه و قدرت نامیه بذر اشاره کرد. قوه نامیه بذر یعنی درصد بذرهایی که جوانه زده و سبز میشود؛ در واقع یعنی حفظ دوره توانایی و قدرت جوانهزنی یک دانه میباشد.
برای خرید انواع بذرهای با کیفیت اینجا کیلک نمایید.
آزمایشهای صحرایی
با توجه به فرم ظاهری بذر و اینکه بذر نباید بیش از حد معمول چروکیده، پوسیده و یا ریز باشد میتوان آزمایش زیر را روی آنها اعمال کرد:
بذرها را در مقداری آب ریخته و آنهایی که به علت ناقصی یا پوکی شناور هستند را جدا میکنیم. البته به این نکته هم باید توجه کنیم که برخی بذرها به علت داشتن پوستهی چوبی ضخیم و یا خشک و یا کیسهی هوا، حتی در شرایطی که سالم هستند میتواند بر سطح آب شناور باشند.
میتوانیم با شکست پوسته بذر به میزان پر بودن یا فاسد بودن آن پی ببریم. اولین و سادهترین نشانه فساد نسبی بذر، به تأخیر افتادن جوانهزنی آن است.
اگر بر روی بذر رنگهای غیر عادی ظاهر شود، نشان از تخریب بیوشیمیایی بذر است که این پدیده بیشتر در بذر بقولات و میوههای روغنی مشاهده میشود و اغلب بر اثر اکسید شدن پوسته بذر به وجود آمده و در دما و رطوبت زیاد تشدید میشود.
پس میتوانیم نتیجه بگیریم دسترسی به بذر مرغوب و ارقام اصلاح شده گیاهان زراعی و زینتی که دارای کیفیت بالایی هستند، یکی از الزامات پیشرفت صنعت کشاورزی و در نتیجه صادرات موفق میباشد.
جهت دریافت مشاوره رایگان در رابطه با بذرها میتوانید با متخصصین ما در سناپالیز تماس حاصل فرمایید. 33372034-041