تکنولوژی های نو
کود مرغی و فواید با ارزش آن
جولای
در سال‌های اخیر در اغلب کشورهای دنیا به علت حجم عظیم تولید کود مرغ و مسائل و مشکلات زیست محیطی آن، مصارف مختلف کودهای مرغی مورد بررسی و تحقیقات فراوانی قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از آن بود کود مرغی نه تنها ماده بی ارزشی نیست بلکه چنانچه از آن به درستی استفاده شود میتواند تاثیرات بسزایی داشته باشد.
ارزش کود مرغی بستگی به نوع و ترکیب غذایی و نوع نگهداری مرغ و نوع ماده ای که برای بستر مرغ مورد استفاده قرار می‌گیرد، دارد.
بر اساس آمار تولید در ایران در سال ۱۳۸۹ تعداد نیمچه گوشتی تولید شده در حدود یک میلیارد و مرغ تخمگذار پرورش داده شده در حدود ۶۰ میلیون قطعه بوده است که با توجه به ارقام ذکر شده میتوان کود تولید شده در سال مذبور را به میزان ۳٫۵۰۰٫۰۰۰ تن برآورد کرد که استفاده صحیح از آن میتواند از نظر اقتصادی برای مرغداران و همچنین کشاورزان رقم چشمگیری باشد.
انواع کود مرغی با توجه به نوع پرورش
این کود دارای پروتئین بالا بوده و حاوی اسید اوریک، آمونیاک، کراتین و دیگر ترکیبات ازته می‌باشد و انرژی آن نیز بالاتر از انواع دیگر کودهای مرغی است. به طور کلی ارزش کیفیت این نوع کود مرغی بستگی به نوع موادی که برای بستر به کار می‌رود و همچنین مدیریت کود در طول دوره پرورش دارد.
این کود از پرورش نیمچه‌های جانشین شونده تخمگذار یا مادر به دست می‌آید. ارزش این کودها که حاوی فضولات و بستر هستند کمتر از کود جوجه های گوشتی است؛ چون در پرورش نیمچه‌ها از مقدار بیشتری مواد بستر استفاده می‌شود. همچنین غذای این مرحله پرنده حاوی انرژی و پروتئین خام کمتر و الیاف بیشتر از غذای جوجه های گوشتی است.
این نوع کود از لانه‌هایی که در آن مرغ تخمگذار و یا مادرهای گوشتی یا تخمگذار در روی بستر نگهداری می‌شوند جمع آوری می‌گردد و نسبت بستر به فضولات در آن کمتر از کود جوجه های گوشتی است از این رو الیاف خام آن کمتر می‌باشد. به طور کلی ترکیبات آن حاوی پروتئین،کلسیم، فسفر در مقایسه با کلسیم می‌باشد.
کود طیوری که در قفس نگهداری می‌شوند، خالص و بدون بستر می‌باشد. از این رو ارزش آن بیشتر بوده و برای استفاده در تغذیه دام ها به کار برده می‌شود.
روش روی هم انباشتن (دپو کردن)
بعد از پایان مرحله پرورش، کودها را در روش بستر و یا در روش قفس از لانه خارج کرده و در زمینی خارج از مرغداری و در فضای سر پوشیده روی هم دپو کرده و یا در گودالی سیمانی ذخیره می‌کنند. معمولاً کود دپو شده را هر چند روز یک بار باید مرتب زیر و رو کرد و به هم زد.
روش های ذخیره سازی کود مرغی
خشک کردن کود
امروزه خشک کردن کود پس از جمع آوری در اغلب کشورها متداول است. این وسیله سبب کاهش حجم فضولات و کود تا میزان ۲۰-۳۰ درصد حجم اولیه می‌گردد. از این رو ذخیره آن احتیاج به فضای کمتری دارد و حمل و نقل آن ارزانتر از کود معمولی است. همچنین از تکثیر لارو و حشرات در داخل کود جلوگیری به عمل می آید.
سیلو کردن کود مرغ
برخی از کشورها فضولات مرغ را همراه با ضایعات کشاورزی، علوفه و دیگر مواد خشبی سیلو می‌نمایند. به شرط اینکه برای فرآوری مفید رطوبت مناسب ۴۰-۶۵٪ و کربوهیدرات های محلول کافی نیز موجود باشد. برای سیلو کردن کود مرغی میتوان از توأم کردن آن با کاه یا پوسته برنج یا ذرت علوفه ای استفاده نمود. سیلو کردن مدفوع به عنوان یک روش عمل آوری مناسب مورد قبول قرار گرفته است و از آن در مزارع بزرگ و کوچک و بیشتر برای خوراک دام استفاده می‌گردد.
کود مرغی به دلیل دارا بودن عناصر غذایی پرمصرف در افزایش دسترسی گیاه به مواد غذایی و غنی سازی محصول زراعی از آهن، روی، منگنز و بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک موثر بوده و جایگزین مناسب کودهای شیمیایی است.
