گیاهان برای رشد خود به مواد مغذی بسیار زیادی نیاز دارند. کودها برخی از این مواد مغذی را به صورت درصدهای گوناگون در ترکیب خود دارند. اما در این بین کودهایی نیز موجود هستند که همه مواد مغذی مورد نیاز رشد درختان و گیاهان را در خود دارند که به آنها کود کامل (NPK) گفته میشود. این کودها مانند هر نوع کود دیگری دارای انواع متنوعی هستند. با ما همراه باشید تا شما را با انواع کود کامل (NPK) و این که اصلا کود کامل به چه نوع کودی گفته میشود، آشنا سازیم.
مطالعه ادامه راهنما
کود کامل (NPK)
همان طور که در بالا گفتیم، سه حرف N-P-K هر یک نشانگر وجود یک ماده لازم و موثر برای رشد گیاه در کود است و هر کودی که همه این سه ماده را داشته باشد، به عنوان کود کامل شناخته میشود. اما یک کود کامل چه مقدار از این مواد را باید دارا باشد؟ چه زمانی باید مورد استفاده بگیرد؟ و بسیاری از این دست سوالات. با ما همراه باشید تا به صورت کامل به معرفی کود کامل و انواع آن بپردازیم.
کود کامل (NPK) چیست؟
NPK مخفف “نیتروژن، فسفر و پتاسیم”، سه ماده مغذی تشکیل دهنده کودهای کامل است. هنگام خواندن مطالب چاپ شده روی کیسههای کود ممکن است با این حروف روبرو شوید. کود حاوی هر سه ماده اصلی اصلی نام برده را کود کامل مینامند. محصولی که فقط یک یا دو مورد از این مواد را در خود داشته باشد، کود ناقص خوانده میشود.
هر کودی که بخرید اطلاعاتی در مورد مواد مغذی موجود در رابطه با آن را بر روی بسته بندی محصول مشاهده خواهید نمود. به طور برجسته نسبت N-P-K، درصدی است که نشان میدهد محصول حاوی چه مقدار نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) است. به عنوان مثال یک کود 16-16-16 حاوی 16٪ نیتروژن، 16٪ فسفر و 16٪ پتاسیم است. همچنین عبارت 25-4-2 نیز نشان دهنده 25٪ نیتروژن، 4٪ فسفر و 2٪ پتاسیم در کود و محصول مورد نظر است.
چه زمانی باید از کود کامل استفاده کرد؟
استفاده از یک کود کامل برای هر منظوری در زمین زراعی منطقی به نظر میرسد، اما در واقع همیشه بهترین انتخاب نیست. اگر خاک حاوی فسفر و پتاسیم کافی باشد و فقط از کمبود نیتروژن در مضیقه باشد، میتوانید با استفاده از کود ناقصی که نیتروژن را به تنهایی تأمین میکند استفاده کنید. جالب است بدانید که در برخی موارد، کودهای کامل حتی میتوانند به گیاه آسیب برسانند. به عنوان مثال درختان در زمان شکوفه دادن، میزان زیادی فسفر نیاز ندارند، اگر شما در این زمان از یک کود کامل استفاده کنید که فسفر اضافهای را به خاک منتقل میکند، باعث خواهید شد تا شکوفههای درخت پژمرده شده و از بین بروند.
همه انواع گیاهان از نظر نیاز به مواد مغذی یکسان نیستند و شما گاهی اوقات میتوانید در هنگام استفاده بیش از حد کود های کامل، سبب آسیب دیدن گیاه و درخت شوید. بهترین گزینه برای استفاده از یک کود کامل، این است که مقداری از خاک زمین کشاورزی خود را آزمایش کنید تا بتوانید یک انتخاب درست برای تهیه و مصرف کود در زمین داشته باشید.
NPK چه نقشی در کشاورزی دارد؟
NPK مخفف “نیتروژن، فسفر و پتاسیم”، سه ماده مغذی تشکیل دهنده کودهای کامل است و هر یک از این مواد تشکیل دهنده کودهای کامل برای خاک مزیتهایی داشته و نقش خود در رشد ریشه و ساقه گیاهان را ایفا میکنند که عبارتند از:
1- نیتروژن (N):
نیتروژن تاثیر بسیار زیادی در تولدی کلروفیل درختان و گیاهان دارد و سبب میشود تا برگ به صورت کامل و درستی رشد داشته باشد. عدم وجود مقدار کافی از نیتروژن در خاک میتواند اثرات متنوعی داشته باشد که مشهودترین آن زرد شدن برگ درختان است. اگر درختان و گیاهان شما نیز با این مشکل رو به رو هستند، به راحتی میتوانید از یک کود حاوی نیتروژن استفاده کنید.
2- فسفر (P):
جوانه زنی بذر و رشد ریشه را تقویت میکند، قدرت ساقه را افزایش میدهد و تشکیل دانه را هم تسریع میکند. سبزیجاتی مثل هویج و کاهو و … به این ماده مغذی نیاز زیادی دارند. همچنین فسفر به گیاهان کمک میکند از سایر مواد مغذی به طور موثر استفاده کنند. کمبود فسفر باعث ضعف ریشه میشود.
3- پتاسیم (K):
برای تولید گل و میوه ضروری است و مقاومت به خشکی، آفت و بیماری را هم بهبود میبخشد. به دلیل تاثیر زیاد پتاسیم در کیفیت، اندازه، شکل، رنگ و طعم به عنوان عنصر کیفیت در خاک معرفی میشود. پتاسیم (K) رشد کلی را افزایش میدهد. به تنظیم رشد ریشه کمک میکند و گیاهان را سالم و شاداب نگه میدارد.
پس انتخاب درست و اصولی کود میتواند باعث شود که محصولات و گیاهان زراعی شما رشد خوبی داشته باشند و بازده مد نظر شما را در زمان کمی ارائه کنند. اما همان طور که در بالا گفتیم، لازم نیست همیشه از کودهای کامل استفاده کنید، انتخاب نوع کود به شناسایی کمبودهای خاک بستگی دارد و اگر این مورد را رعایت کنید، خواهید توانست که مقدار رشد درختان و گیاهان موجود در زمین زراعی خود را هم افزایش دهید.
چرا استفاده از کود کامل (NPK) لازم و ضروری است؟
گیاهان به مقادیر بیشتری از نیتروژن، فسفر و پتاسیم نیاز دارند. این سه ماده غذایی که غالباً عنصر مغذی اولیه نامیده میشوند، جزو 17 ماده مغذی ضروری برای زندگی گیاه هستند. عناصر دیگر مانند آهن، برای بقای گیاه حیاتی هستند، اما در مقدار کمتری به آنها احتیاج دارند. گیاهان همه مواد مغذی ضروری خود را به طور طبیعی از هوا و خاک میگیرند، اما خاک میتواند بعد از گذشت مدتی، خالی از این مواد مغذی شود.
از آنجا که گیاهان به مقادیر بیشتری N-P-K نیاز دارند، لازم است که هر از گاهی به خاک افزوده شوند. به همین دلیل باید در طول فواصل زمانی معینی کود کامل به خاک افزوده شود تا گیاهان و درختان بتوانند مواد مغذی مورد نیاز خود را به دست آورده و رشد خوبی داشته باشند.
انواع کود کامل:
کود کامل دارای انواع بسیار متنوعی است که هر یک دارای کاربرد و استفاده مختلفی هستند و نمیتوان برای همه شرایط از یک نوع استفاده کرد. بنابراین بهتر است که قبل از انتخاب نوع کود کامل، اطلاعات کاملی از شرایط خاک زمین زراعی خود داشته باشید. برخی از انواع کود کامل که کاربرد زیاد و متنوعی دارند، عبارتند از:
- کود سولو پتاس: این کود مناسبترین کود پتاسیمی 100 % محلول در آب است که از طریق خاک و برگ جذب گیاه می شود. استفاده از این کود بهترین روش برای تامین نیاز گیاه به عنصر پتاسیم می باشد.
- کود کامل ۱۰-۵۰-۱۰ کلاته EDTA: دارای عناصر ماکرو و میکرو به صورت کلاته 100% حلال در آب، فاقد عناصر کلر، سدیم، سرب و کادمیم بوده و برای مصرف خاکهای شور مناسبند. همچنین برای استفاده در سیستم های کشت متراکم و محصولات حساس به شوری بسیار مناسبند و در گسترهی وسیعی از محصولات زراعی و باغی کاربرد دارند.
- کود کامل ۲۰-۲۰-۲۰ N.P.K: کودهای کامل NPK پودری دارای عناصر ماکرو و میکرو به صورت کلاته و 100% محلول در آب می باشند. این کودها فاقد عناصر کلر، سدیم، سرب و کادمیم بوده و برای مصرف در خاکهای شور مناسبند. کود چند منظوره 20-20-20 NPK برای استفاده در سیستم های کشت متراکم و محصولات حساس به شوری بسیار مناسب هستند و برای بسیاری از محصولات زراعی و باغی بکار می روند.
- کود کامل ۱۰-۱۰-۳۲ پودری N.P.K: بهترین زمان مصرف از ابتدای فاز رویشی تا قبل از فاز زایشی و گل دهی گیاه میباشد. باعث افزایش میزان کلروفیل در برگ و ترد و آبدار شدن گیاهان علوفهای میشود. بهترین زمان محلول پاشی این نوع کود کامل صبح زود یا بعد از ظهر قبل از غروب آفتاب است.
کود کامل اگر به صورت درست و استاندارد استفاده شود، مزایای زیادی را برایتان به ارمغان خواهد آورد. لازمه استفاده از این نوع کودها هم این است که نسب به کمبودها و مواد مورد نیاز در خاک زمین کشاورزی خود اطلاع داشته باشید و بر اساس آنها اقدام به استفاده از کود کامل کنید.
کودهای کامل بسیار متنوع و زیادی در سناپالیز موجود است که در زیر میتوانید برخی از آنها را مشاهده نمایید. این نوع کودها به دلیل کاربرد و اثر گذاری بسیار مناسبی که دارند، در کشاورزی صنعتی و سنتی زیاد مورد استفاده قرار میگیرند. همین حالا میتوانید شما نیز با چند کلیک ساده، کود کامل مورد نظر خود را از سناپالیز سفارش دهید تا در سریعترین زمان ممکن به دستتان برسانیم.
همچنین اگر در نحوه خرید و انتخاب محصول مورد نظر با سوال و یا مشکلی رو به رو شدید، میتوانید به صورت رایگان با مشاورین ما تماس حاصل کرده و مشورت و راهنماییهای لازم را دریافت نمایید.
کود